Thứ trưởng Bộ Y tế: 'Đeo khẩu trang không đúng cách có thể lây bệnh'

Virus corona (2019-nCoV) lan rộng đã lan rộng đến gần 30 nước và vùng lãnh thổ với hơn 24.000 người nhiễm. Việt Nam đã ghi nhận 10 trường hợp dương tính với virus corona. Vì vậy, đeo khẩu trang được xem như một cách phòng ngừa loại virus nguy hiểm này. Tuy nhiên, đây có phải "vị cứu nhân" giúp người dân tránh hoàn toàn nguy cơ lây nhiễm virus corona?

Bộ Y tế khuyến khích sử dụng khẩu trang ở nơi đông người

Trong buổi họp báo thông tin về dịch viêm đường hô hấp do chủng mới của virus corona gây ra của Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long dẫn khuyến cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới WHO: "Không cần đeo khẩu trang y tế vì chưa có bằng chứng khoa học cho thấy có lợi ích bảo vệ với những người không bị bệnh". Điều này có nghĩa là khoa học chưa chứng minh được khẩu trang có thể ngăn ngừa virus corona.

Theo ông Long, rất may là virus corona nhạy cảm với ánh sáng, nhiệt độ, tia cực tím. Đồng thời, nó rất sợ gió, tức là môi trường thông thoáng khí. Vì vậy, ông cũng khuyên phải mở các cửa sổ để tạo thông thoáng khí, và ở những môi trường tự nhiên nắng gió như miền Nam, Tây Nguyên, không nhất thiết phải sử dụng khẩu trang, đặc biệt là khẩu trang y tế.

Thứ trưởng cũng cũng cho rằng khẩu trang không phải là giải pháp dành cho mọi người và khuyên người dân nên theo khuyến cáo của WHO. "Sử dụng khẩu trạng tùy vào văn hóa và để đảm bảo sức khỏe, phòng một số bệnh. Đặc biệt dự phòng cho việc phát tán mầm bệnh từ chính mình ra môi trường xung quanh. Điều đó có nghĩa khuyến khích sử dụng khẩu trang ở những nơi đông người, bến tàu xe. Bộ Y tế cũng đã đưa ra khuyến cáo với người dân khi nào sử dụng khẩu trang y tế hay khẩu trang thông thường", Thứ trưởng Long thông tin.

Trích dẫn câu nói của Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long: "Không nên quá trông cậy quá nhiều vào khẩu trang, gây ra những an toàn giả tạo, không cần thiết và tốn kém, lãng phí", Thứ trưởng Long cảnh báo: "Khi chúng ta đeo không đúng cách, nó có thể lây bệnh".

Không có khẩu trang nào ngăn cản hoàn toàn mầm bệnh

Theo bác sĩ PGS.TS.BS Huỳnh Wynn Trần, Los Angeles, California, Mỹ, cho đến nay, các nghiên cứu nhận thấy sự lây lan của nCoV thường qua đường hô hấp, có phần giống SARS 2003.

Một nghiên cứu từ Viện Khoa Học Trung Quốc năm 2004 đăng trên tạp chí Antiviral Therapy, cho thấy kích cỡ của virus corona trong dịch SARS năm 2003 là 150 nm-200 nm. Để so sánh, virus cúm Influenza A (cúm Flu) là 80 nm-120 nm. Như vậy, nCoV "mập" hơn Influenza A. Những nghiên cứu khẩu trang trên Influenza A có thể áp dụng vào virus corona. Để bạn dễ hình dung, một chuỗi DNA ở người trung bình dài khoảng 2,5 nm, cho thấy kích cỡ hai loại virus này rất nhỏ.

Hai loại khẩu trang thông dụng trên thị trường để phòng ngừa lây lan bệnh cúm là khẩu trang y tế và N95.

Bác sĩ Huỳnh Wynn Trần cho hay sau đại dịch cúm 1918 Spanish Flu, khẩu trang y tế được dùng rộng rãi như một cách ngăn ngừa cúm. Đây là loại khẩu trang không đeo khít mặt, mỏng, bán đại trà. Đeo khẩu trang y tế nên đeo có mặt màu ra bên ngoài (do có tính chống nước), mặt trắng (có hút ẩm) bên trong, và che hoàn toàn miệng, mũi. Khẩu trang này khi tháo ra chỉ nên dùng tay tháo dây, không dụng vào phần che mũi miệng và bỏ ngay vào thùng rác.

Li Zichao là một trong hai người đầu tiên dương tính với virus corona tại Việt Nam. Ảnh: Lê Quân.

N95 là khẩu trang đeo khít mặt dành cho công chúng và cho nhân viên y tế làm việc, tiếp xúc trong môi trường có khả năng lây nhiễm cao. Chữ 95 trong N95 nghĩa là khi dùng đúng cách, mặt nạ có khả năng ngăn ngừa đến 95% các hạt có kích cỡ 0,3 micro (300 nm).

Do kích cỡ của Influenza A (120 nm) và virus corona (200 nm) đều nhỏ hơn kích cỡ lọc của N95 nên hiệu quả lọc của N95 không cao. Một điểm khác là khẩu trang N95 không dùng cho trẻ em và người có nhiều râu. N95 dùng cẩn thận với người có các bệnh về suyễn, tim mạch, hay hô hấp mạn tính.

Đồng quan điểm, ông Trương Hoàng Hưng, bác sĩ Nhi khoa và giảng dạy lâm sàng tại Texas Tech University (TTU), Texas, Mỹ, cho biết nhiều nghiên cứu tìm hiểu hiệu quả của khẩu trang y tế và N95 trong việc ngăn ngừa các hạt kích cỡ nano (cỡ virus). Ví dụ, nghiên cứu do bác sĩ Balazy năm 2005 về N95 cho thấy ở tốc độ thổi 30 L/phút, khẩu trang N95 có 0,5% đến 2,5 % hạt nano vượt qua. Khi tăng tốc độ thổi lên 85 L /phút, N95 có đến 0,5%-5% hạt nano xuyên qua. Với khẩu trang y tế, tỷ lệ xuyên qua là 2%-15% (có loại 20-80%) ở tốc độ thổi 30L/phút, tỷ lệ xuyên qua tăng lên 5-21% (có loại 30-85%) khi tăng tốc độ thổi lên 80 L/phút.

Nhiều người cho rằng N95 lọc tốt hơn khẩu trang y tế nên ngừa lây nhiễm tốt hơn? Bác sĩ Hoàng Hưng nhận định không hẳn vậy.

"Kích thước virus nhỏ hơn khả năng lọc của hai loại nên đều có khả năng xuyên qua chúng. Tuy nhiên, virus trong không khí thường không đi một mình mà nằm trong các hạt chất tiết li ti trong đàm nhớt. Kích thước các hạt này lớn hơn, đều bị chặn lại bởi hai loại. Vì vậy, lợi thế về khả năng lọc của N95 không quá cao. N95 kín hơn nên có thể giúp hạn chế hít các hạt nước chứa virus trong không khí. Điều này là đúng, nhưng chỉ khi đeo N95 đúng cách và không có kẻ hở giữa khẩu trang và da mặt", bác sĩ Hưng nói.

Vì vậy, N95 có khả năng ngừa lây nhiễm bệnh cao hơn khẩu trang y tế khoảng 10-20% (trên nghiên cứu với virus cúm mùa). Chỉ khi kết hợp với rửa tay, khả năng ngừa bệnh mới tăng lên 30%.

Cả hai chuyên gia này cùng khẳng định không có loại khẩu trang nào ngăn cản hoàn toàn mầm bệnh.

Có người cho rằng chỉ ở gần người bệnh mới cần đeo khẩu trang. Thực tế không phải vậy. Người bệnh chắc chắn cần sử dụng khẩu trang, mỗi lần ho hay hắt hơi sẽ phát tán hàng chục nghìn con virus vào không khí. Người không mắc bệnh nên đeo khẩu trang khi phải làm việc hay đi vào môi trường có nguy cơ nhiễm bệnh cao. Khẩu trang giúp ngăn chặn các chất tiết như nước bọt bắn vào mặt hay vào không khí xung quanh khi người bệnh xung quanh ho khạc.

Khẩu trang chỉ là một trong các biện pháp để ngăn ngừa giọt bắn của người xung quanh ho, hắt hơi, khạc nhổ bám vào. Ảnh: Quỳnh Trang

TS Nguyễn Hồng Vũ, Viện Nghiên cứu ung thư, City of Hope, California, Mỹ, cho biết khẩu trang chỉ là một trong các biện pháp để ngăn ngừa giọt bắn của người xung quanh ho, hắt hơi, khạc nhổ bám vào.

Người dân cần đeo khẩu trang khi:

- Tiếp xúc trực tiếp với người bệnh truyền nhiễm.

- Trong môi trường có khả năng tiếp xúc virus gây bệnh qua đường hô hấp, vùng dịch vì nguy cơ gặp người bệnh xung quanh cao.

- Phải sống, sinh hoạt trong một không gian kín với thời gian kéo dài như xe buýt, máy bay.

- Đám đông trong vùng dịch.

Bác sĩ Hoàng Hưng khuyến cáo nên sử dụng N95 trong môi trường nguy cơ cao. Tuy nhiên, nếu không có, khẩu trang y tế vẫn rất tốt. N95 chỉ nên sử dụng một ngày rồi bỏ. Khi sử dụng khẩu trang quá đắt tiền, người dùng thường có xu hướng dùng lại. Điều này làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh vì virus bám mặt ngoài lại có cơ hội nhiễm vào mũi miệng người dùng. Lúc này, không phải bạn đang ngừa bệnh mà là nuôi vi trùng rồi hít đi hít lại.

Bộ Y tế cũng khuyến cáo chỉ những người chăm sóc, điều trị bệnh nhân, đi vào ổ dịch mới dùng khẩu trang N95, mặc đồ bào hộ đặc biệt. Người dân không nên quá hoang mang.

Tuy nhiên, trong trường hợp không mang khẩu trang theo bên người mà muốn ho, hắt hơi, PGS Huỳnh Wynn Trần hướng dẫn người dân nên dùng khăn giấy che miệng và mũi, không dùng tay che hoặc ho vào khuỷ tay. Nếu không che miệng, virus có thể đi xa hơn 3 m (11 feet). Che miệng bằng tay, virus vẫn có thể len qua khe ngón tay. Che bằng khuỷ tay, virus có thể đi xuống đất hoặc dính vào quần áo.

Nếu khẩu trang bằng vải, sau khi dùng xong phải ngâm trong dung dịch chloramine B 0,5% hoặc nước javel để sát trùng. Sau đó, ta có thể dùng lại.

Khẩu trang chỉ là 1 trong 3 biện pháp để phòng lây nhiễm ra cộng đồng

Nghiên cứu từ bệnh viện Đại học Michigan, Mỹ, năm 2010 cho thấy rửa tay và với đeo khẩu trang có thể giảm bệnh cúm hữu hiệu (31-51%). Như vậy, chỉ dùng khẩu trang (cho dù loại N95 hay loại thường) vẫn không hiệu quả mà cần phải kết hợp với rửa tay và các biện pháp phòng ngừa khác.

Trong Hướng dẫn Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm phổi cấp do chủng virus corona mới (nCoV) của Bộ Y tế cũng cho thấy đeo khẩu trang chỉ là 1 trong 3 biện pháp phòng lây nhiễm ngoài cộng đồng.

Người dân cần đeo khẩu trang và đến cơ sở y tế ngay khi có triệu chứng hô hấp. Ngoài ra, người dân nên tuân thủ các biện pháp vệ sinh cá nhân như rửa tay sạch thường xuyên bằng xà phòng và nước, hoặc bằng dung dịch rửa tay có cồn, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi hoặc chùi mũi. Che mũi, miệng khi có ho và hắt hơi, vứt khăn giấy lau mũi, miệng vào thùng riêng có lắp đậy.

Bên cạnh đó, bạn cũng nên có để độ ăn uống đầy đủ, không hút thuốc lá. Trong việc vệ sinh môi trường, người dân nên lưu ý duy trì không khí nơi ở hoặc nơi làm việc tốt, tránh tiếp xúc, tụ tập nơi đông người, hạn chế tiếp xúc trực tiếp với vật nuôi, động vật hoang dã. Tiêm phòng vắc xin đầy đủ, uống nhiều nước và tập thể dục thường xuyên để tăng sức đề kháng trước virus.

Đồ họa: Minh Hồng.

Tuệ Anh và Phương Mai

nguồn: news.zing.vn

KCN Tân Bình

Virus corona có thể lây nhiễm chỉ trong 30 giây: Đây là những điều ngắn gọn nhất mà bạn cần nắm rõ

Cách đây vài ngày, Straitstimes từng đưa tin khẳng định virus corona có thể lây nhiễm chỉ trong 30 giây ngắn ngủi. Điều này được khẳng định chính xác khi virus được tìm thấy trên tay nắm cửa khiến chúng ta không khỏi rùng mình sợ hãi, lo ngại về sự biến đổi đáng sợ của chủng coronavirus chưa từng thấy ở người trước đây. Trước tốc độ biến đổi, lây lan ngày càng khó lường của loại virus corona mới này, chúng ta không thể chủ quan.

Họ coronavirus: Các virus trong nhóm lớn này thường ảnh hưởng đến đường hô hấp. Loại virus corona mới này - được gọi là 2019-nCoV - chưa từng thấy ở người trước đây.

- Triệu chứng: Bệnh nhân đã báo cáo các triệu chứng tương tự như các triệu chứng liên quan đến viêm phổi, chẳng hạn như sốt, ho, ớn lạnh, đau đầu, khó thở và đau họng.

 

Virus corona có thể lây truyền giữa người qua các giọt hô hấp như nước bọt hoặc chất nhầy. Nó có thể lây nhiễm trước khi người lây nhiễm sang cho bạn có những triệu chứng cụ thể.

- Độ lây truyền của virus corona mới: Virus có thể lây truyền giữa người qua các giọt hô hấp như nước bọt hoặc chất nhầy. Nó có thể lây nhiễm trước khi người lây nhiễm sang cho bạn có những triệu chứng cụ thể.

- Tên coronavirus: Tất cả các loại virus trong gia đình đều có cấu trúc bên ngoài có các gai nhỏ giống như vương miện. Trong tiếng Latin, corōna có nghĩa là vương miện.

- Những "anh chị em" khác trong dòng coronavirus: SARS , MERS và viêm phổi.

- Virus corona mới đến từ đâu: Nhiều nhà nghiên cứu nghĩ rằng chủng mới 2019-nCOV đã lây nhiễm từ động vật sang người tại Chợ bán buôn hải sản Huanan. Khu chợ này bị đóng cửa vào ngày 1/1/2020. Một nhóm các nhà khoa học ban đầu cho rằng virus corona có thể đã lây truyền từ dơi sang rắn, sau đó đến người. Nhưng các nghiên cứu gần đây cho thấy nó có khả năng lây lan từ dơi sang động vật có vú - có khả năng là lợn hoặc cầy hương - trước khi nhảy sang người. Sự lây nhiễm trực tiếp từ dơi cũng là điều hoàn toàn có thể.

Các trường hợp nhiễm virus corona cho đến nay: 28.018 trường hợp nhiễm bệnh trên toàn cầu tính cho đến sáng 6/2.

- Một nghiên cứu được đánh giá ngang hàng gần đây ước tính rằng số bệnh nhân bị nhiễm bệnh có thể cao hơn gấp 3 lần số lượng người mắc hiện tại.

- Số người chết: Ít nhất 564 bệnh nhân đã chết vào thứ Tư. Ít nhất hai cái chết đã xảy ra bên ngoài Trung Quốc đại lục: một người đàn ông 44 tuổi ở Philippines và một người đàn ông 39 tuổi ở Hồng Kông.

- Các quốc gia bị ảnh hưởng: Virus đã lan sang ít nhất 26 quốc gia, bao gồm cả Trung Quốc.

Một nghiên cứu được đánh giá ngang hàng gần đây ước tính rằng số bệnh nhân bị nhiễm bệnh có thể cao hơn gấp 3 lần số lượng người mắc hiện tại.

Sự lây lan toàn cầu của virus corona mới

Hoa Kỳ đã ghi nhận 12 trường hợp trên 5 tiểu bang. Trong đó 6 trường hợp ở California, 2 trường hợp Illinois. Riêng ở Arizona, Massachusetts, Washington và Wisconsin thì mỗi nơi có một trường hợp mắc bệnh.

Sự lây lan của virus corona tại Mỹ

Sự lây lan của virus corona tại Mỹ.

Làm cách nào để bảo vệ bản thân?

- Tránh tiếp xúc với những người có biểu hiện triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm, chẳng hạn như ho hoặc sổ mũi.

- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đảm bảo chà kỹ trong ít nhất 20 giây. Tránh chạm vào mắt, mũi hoặc miệng bằng tay chưa rửa sạch.

- Đeo khẩu trang khắp mọi nơi là điều không cần thiết khi bạn sống bên ngoài Trung Quốc. Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Cdc không khuyến nghị đeo khẩu trang cho công dân Hoa Kỳ vào thời điểm này.

Nỗ lực nào để ngăn chặn sự bùng phát?

- Kiểm dịch: Chính quyền Trung Quốc đã cách ly tỉnh Hồ Bắc, thực sự khiến khoảng 56 triệu người bị cách ly hoàn toàn với bên ngoài.

Chính quyền Trung Quốc đã cách ly tỉnh Hồ Bắc, thực sự khiến khoảng 56 triệu người bị cách ly hoàn toàn với bên ngoài.

- Hạn chế đi lại: Các quốc gia bao gồm Úc, Ý, Nhật Bản, Hàn Quốc, New Zealand và Hoa Kỳ đã hủy hoặc giảm các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc.

- Hoa Kỳ đã tạm thời cấm các công dân nước ngoài đã ở Trung Quốc trong vòng 14 ngày qua kể từ khi vào nước này, ngoại trừ gia đình của công dân Mỹ có người cư trú tại đất nước này.

- Một số quốc gia đã sơ tán công dân khỏi tỉnh Hồ Bắc.

(Nguồn: Businessinsider)

cafef.vn

KCN Tân Bình